Gospodarka o obiegu zamkniętym w przemyśle spożywczym

Gospodarka o obiegu zamkniętym to – według zwolenników takiego modelu – odpowiedź na problemy współczesnego świata, zarówno ekonomiczne czy społeczne, jak i związane z ochroną środowiska naturalnego czy ogromnym zużyciem surowców.

Gospodarka o obiegu zamkniętym, czyli inaczej gospodarka cyrkularna (z ang. circular economy), to model gospodarki stawiający na zminimalizowanie zużycia nowych surowców oraz jak największą redukcję ilości składowanych i przetwarzanych termicznie odpadów poprzez ich wtórne użycie jako surowców. Istotną kwestią w modelu gospodarki cyrkularnej jest gospodarka energetyczna – model ten dąży bowiem do minimalizacji zużycia oraz utraty energii poprzez tworzenie zamkniętego obiegu procesów. Innymi słowy, odpady powstające jako produkt uboczny jednego procesu stają się surowcem dla innych procesów, dzięki czemu ostateczna ilość odpadów przemysłowych znacznie się obniża. Za przykład może tu posłużyć odzysk ciepła i wody, a także gospodarowanie odpadami produkcji spożywczej i resztkami żywności.

Jakie rozwiązania może wprowadzić przedsiębiorstwo branży spożywczej, aby wejść na tory gospodarki o obiegu zamkniętym?

Pierwszym filarem jest modernizacja technologiczna zakładu pod kątem gospodarki cyrkularnej. Zakłada ona, że produkt uboczny jednego procesu może stać się surowcem kolejnego. Na tym polega m.in. kogeneracja, czyli jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła, co w ogólnym rozrachunku zmniejsza zużycie paliwa. Kolejnym wartym rozważenia rozwiązaniem jest budowa zakładowej oczyszczalni ścieków, która pozwoli na ponowne użycie wody, a także wykorzystanie frakcji biodegradowalnej osadów ściekowych do wytwarzania energii elektrycznej oraz ciepła, poprzez możliwość wybudowania własnej wytwórni biogazu. Wytwórnia ta, nie tylko umożliwi firmie uzyskanie niezależności energetycznej i wprowadzi ją na ścieżkę ekologiczną dzięki oderwaniu się od wykorzystywania paliw kopalnych, ale także w wielu przypadkach przyniesie zysk ze sprzedaży nadwyżek energii. Innym rozwiązaniem wpisującym się w model gospodarki o obiegu zamkniętym jest odzysk ciepła pochodzącego np. z pracy urządzeń chłodniczych. Instalacja układu odzysku umożliwia odzyskanie nawet do 70% ciepła, które do tej pory było bezpowrotnie tracone do atmosfery. Przemysł spożywczy ma tę zaletę, że produkowane przezeń odpady cechuje bogata paleta możliwości ponownego wykorzystania. Systemy pozwalające na odzysk i uzdatnienie wody, podobnie jak inne rozwiązania z zakresu gospodarki cyrkularnej w przemyśle spożywczym, jest w stanie dostarczyć przedsiębiorstwom firma Veolia.

Przykłady rozwiązań Veolii w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym

Wzorcową referencją jest rozwiązanie, które Veolia wdrożyła razem z Douwe Egberts Master Blenders w zakładzie w Holandii. Fusy kawowe, które są pozostałością po procesie produkcyjnym kawy są wykorzystywane do wytwarzania pary w kotle biomasowym, zaprojektowanym, wybudowanym i operowanym przez Veolię. Ponadto w ramach 10-letniego kontraktu Veolia przejęła zarządzanie instalacjami dostarczającymi wodę pitną oraz sprężone powietrze, a także eksploatację oczyszczalni ścieków.

Efekty współpracy:

  • ograniczenie emisji dwutlenku węgla o 14 tys. ton rocznie;
  • 10% redukcja kosztów operacyjnych (mniejsze zużycie gazu do produkcji pary, uniknięcie kosztów utylizacji fusów kawowych);
  • zwiększenie produkcji dzięki przekazaniu odpowiedzialności za dostarczenie niezbędnych mediów wyspecjalizowanemu partnerowi;
  • gwarancja spełnienia wymogów prawnych i środowiskowych : zgodność w zakresie energii (emisje), wody (ścieki i zrzut wody chłodzącej) oraz odpadów (zero odpadów przekazywanych na wysypisko).

Innym przykładem zastosowania gospodarki cyrkularnej jest rozwiązanie jakie Veolia zaproponowała firmie Bonduelle na Węgrzech. Ze względu na nowe regulacje prawne wprowadzone w 2010 roku Fabryka w Nagykőrös została zobligowana do wybudowania oczyszczalni ścieków,  w celu sprostania restrykcyjnym wymaganiom jakości zrzucanych ścieków. Veolia zaproponowała wykorzystanie wyprodukowanego w oczyszczalni biogazu jako paliwa do małego kotła rezerwowego, dostarczającego parę do procesu produkcyjnego. Rozwiązanie wdrożono od razu po uruchomieniu oczyszczalni poprawiając efektywność energetyczną i optymalizując koszty wyprodukowania energii.

Korzyści dla Klienta:

  • obniżenie rachunków za energię o 17%;
  • oszczędność 350 tys. Nm3 gazu naturalnego rocznie;
  • uniknięcie 650 ton CO2 na rok;
  • wykorzystanie wyprodukowanego biogazu na poziomie 100%;
  • dostosowanie do regulacji technicznych i środowiskowych;
  • zapewnienie stałych dostaw pary.

W Niemczech Veolia opracowała metodę recyklingu butelek PET , która umożliwia bezpośrednie ponowne wykorzystanie materiału z recyklingu do nowego opakowania żywności. Każdego roku w Rostock Veolia zamienia 1 miliard butelek PET w tak zwany recyklat, z którego można ponownie produkować opakowania. Butelki z systemów depozytowych są transportowane do centrum przetwarzania, gdzie są wstępnie sortowane według ich koloru, następnie oddzielane zostają zamknięcia, a pozostałości napojów są usuwane. Butelki są kruszone na płatki i myte w wysokiej temperaturze. Po mechaniczno-chemicznym procesie przetworzone płatki ponownie nadają się do wtórnego zastosowania w przemyśle spożywczym.

Korzyści są uderzające: ponad 31 000 ton metrycznych ropy i tysiące metrów sześciennych wody są oszczędzane każdego roku dzięki temu procesowi, jednocześnie zmniejszając koszty dostaw i transportu surowców. Amerykańska Agencja ds. Żywności  i Leków, Szwajcarskie Federalne Biuro Zdrowia Publicznego, niemieckie Towarzystwo Fraunhofera oraz EFSA i podobne organizacje potwierdziły, że te produkty z recyklingu są w pełni zgodne z głównymi przepisami regulującymi materiały przeznaczone do kontaktu z żywnością w UE i USA.

Dla swojego klienta Veolia może zaprojektować, zbudować, sfinansować oraz zarządzać rozwiązaniami technologicznymi z obszaru mediów.

www.veolia.pl