Danuta Górecka, Anna Jędrusek-Golińska
Katedra Technologii Gastronomicznej i Żywności Funkcjonalnej
Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Rynek żywności funkcjonalnej w ostatnich latach należy do najszybciej rozwijających się sektorów światowego rynku żywnościowego [17, 42]. Największym na świecie rynkiem tego rodzaju żywności są Stany Zjednoczone i prognozuje się, że w nadchodzących latach rynek ten wzrośnie o 21%, co wiąże się z ciągle rosnącym popytem na napoje energetyczne i produkty mleczarskie [7]. Prawie połowa żywności jest nabywana z powodów zdrowotnych, a w przyszłości żywność funkcjonalna będzie stanowić nawet połowę całego rynku żywności [24]. W Ameryce Łacińskiej żywność funkcjonalna jest stosunkowo „nowa”, ale bardzo obiecująca. Przychody ze sprzedaży żywności funkcjonalnej stanowią obecnie 17% całkowitego przychodu na całym świecie [59].
Według Euromonitor [17] wartość rynku żywności funkcjonalnej w 2016 w Europie osiągnęła 117 mld EUR, w Polsce zaś – 3,7 mld EUR, w porównaniu z 1,2 mld EUR w 2012 r. [60]. Przewiduje się, że rynek ten w 2020 roku tylko w krajach UE osiągnie wartość ponad 40 mld EUR.
Również w krajach Europy Zachodniej ta kategoria produktów intensywnie się rozwija. Prawie 50% sprzedawanej żywności funkcjonalnej to prozdrowotne przetwory mleczne, a około 30% produkty zbożowe [25].
W Europie Wschodniej rynek żywności funkcjonalnej jest bardzo rozdrobniony, chociaż w niektórych Państwach, jak np. w Rosji 51% łącznych przychodów pochodzi z rynku żywności funkcjonalnej, w Polsce 17 %, a w Czechach 9% [16].
Na rynku żywności funkcjonalnej można wyróżnić kilka dominujących trendów. Konsumenci są coraz bardziej świadomi, zwracają uwagę na skład i jakość produktów. Polscy konsumenci coraz chętniej sięgają po produkty skierowane dla osób aktywnych, żywność dla alergików oraz produkty, które mają działanie i składniki zbliżone do lekarstw. Rośnie nie tylko liczba produktów żywnościowych adresowanych do ludzi zagrożonych różnymi chorobami, ale powstają też nowe, które mają odpowiadać zmieniającemu się stylowi życia. Do grupy produktów funkcjonalnych, które konsumenci najczęściej kupują należą jogurty, soki, nektary i napoje owocowe multiwitaminowe. Na dalszym miejscu znajdują się płatki śniadaniowe, musli, herbaty owocowe czy margaryny.
Największy potencjał na rynku mają produkty mleczne (wzrost o 14,5% rocznie), odżywki dla sportowców (9%) oraz przekąski, batoniki i dania na wynos (14%). Mleko wzbogacane jest najczęściej w kwasy omega 3, wapń magnez, błonnik pokarmowy witaminy, fitosterole. Na rynku znajdują się również produkty mleczne bez laktozy lub o obniżonej zawartości tłuszczu i cukru. Coraz większą popularność zyskują nasiona konopi, które wzmacniają odporność i opóźniają efekty starzenia się oraz teff (miłka abisyńska), który z kolei reguluje poziom cukru we krwi i wspomaga odchudzanie. Z badań przeprowadzonych przez Skotnicką [50] wynika, że rodzaj spożywanej żywności jest silnie związany z wiekiem respondentów. Konsumenci wieku 31-40 lat, w porównaniu z grupą młodszą (w wieku 20-30 lat), częściej sięgali po produkty dla sportowców, diabetyków oraz produkty przeznaczone dla osób z chorobami układu krążenia, podczas gdy wśród młodszych konsumentów popularnością cieszyły się produkty o obniżonej wartości energetycznej. Dla obydwu grup konsumentów najczęściej kupowany asortyment obejmował żywność dla dzieci.
Literatura dostępna w redakcji.
