Rynek napojów alkoholowych cechuje się dużą zmiennością i z pewnością nie należy do rynków łatwych. Pod względem wielkości sprzedaży znajduje się w czołówce najważniejszych kategorii FMCG i stanowi 20% sprzedaży produktów FMCG w Polsce.
Uczestnicy tego rynku muszą stawiać czoła silnej konkurencji, dostosowywać się do nowych przepisów, a także przestrzegać ograniczeń w promowaniu produktów.
Zgodnie z przepisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zakazana jest reklama i promocja napojów alkoholowych na terenie całego kraju. Wyjątek stanowi reklama piwa, dozwolona pod pewnymi warunkami.
Na gruncie przytoczonej ustawy, reklama napojów alkoholowych to publiczne rozpowszechnianie znaków towarowych napojów alkoholowych lub symboli graficznych z nimi związanych, a także nazw i symboli graficznych przedsiębiorców produkujących napoje alkoholowe, nieróżniących się od nazw i symboli graficznych napojów alkoholowych, służące popularyzowaniu znaków towarowych napojów alkoholowych.
Za reklamę nie uważa się informacji używanych do celów handlowych pomiędzy przedsiębiorcami zajmującymi się produkcją, obrotem hurtowym i handlem napojami alkoholowymi.
Zabroniona jest reklama i promocja produktów i usług, których nazwa, znak towarowy, kształt graficzny lub opakowanie wykorzystują podobieństwo lub są tożsame z oznaczeniem napoju alkoholowego lub innym symbolem obiektywnie odnoszącym się do napoju alkoholowego. Nie jest również dozwolona reklama i promocja przedsiębiorców oraz innych podmiotów, które w swoim wizerunku reklamowym wykorzystują nazwę, znak towarowy, kształt graficzny lub opakowanie związane z napojem alkoholowym, jego producentem lub dystrybutorem.
Istnieją jednak ograniczenia związane z zakazem reklamy i promocji alkoholi, występujące w zakresie przestrzeni publicznej – zakaz nie obejmuje m.in. reklamy i promocji napojów alkoholowych prowadzonej wewnątrz pomieszczeń hurtowni, wydzielonych stoisk lub punktów prowadzących wyłącznie sprzedaż napojów alkoholowych oraz na terenie punktów prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży. W tym przypadku należy jednak pamiętać, że umieszczenie w witrynie sklepu oferowanych w nim produktów alkoholowych z widocznymi znakami towarowymi stanowi niedozwoloną reklamę alkoholu. W ten sposób następuje bowiem rozpowszechnianie znaków towarowych napojów alkoholowych skierowane do nieoznaczonego kręgu osób.
Tak właśnie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 lipca 2017 r. [sygn. akt II GSK 982/17] stwierdzając, iż publiczne rozpowszechnianie m. in. znaków towarowych napojów alkoholowych służące ich popularyzowaniu, stanowi reklamę.
Z kolei sam zamiar popularyzowania znaków towarowych napojów alkoholowych nie wypełnia, zdaniem Sądu, definicji reklamy napojów alkoholowych. Wyrażenie „służące popularyzowaniu znaków towarowych napojów alkoholowych” należy rozumieć jako zapewniające ich rozpowszechnianie lub korzystnie na nią wpływające. Stosunek podmiotu, który publicznie rozpowszechnia znaki towarowe napojów alkoholowych do ich popularyzacji jest bez znaczenia. Ważne natomiast, czy swoim zachowaniem, na przykład eksponowaniem w przejrzystej witrynie sklepowej znaków towarowych napojów alkoholowych, przysparza im popularności. W ocenie Sądu, taka zależność występuje.
Przyjąwszy zatem, że eksponowanie w witrynie sklepu znaków towarowych napojów alkoholowych stanowi reklamę, należy się zastanowić czy reklama ta jest dopuszczalna. Z przepisu nie wynika bowiem wprost, że reklama znajdująca się wewnątrz lokalu, nie może być widoczna z zewnątrz.
W opinii NSA, z samego określenia „wewnątrz” można wysnuć pewne ograniczenie przestrzenne, a dokonując interpretacji w powiązaniu z innymi przesłankami dotyczącymi miejsca prowadzenia reklamy, należy wziąć pod uwagę również ograniczenia wizualne. Nie powinno budzić wątpliwości, że skoro dopuszcza się możliwość reklamy napojów alkoholowych pod warunkiem prowadzenia jej wewnątrz wskazanych miejsc, to z punktu widzenia reklamy, znaki towarowe napojów alkoholowych nie mogą być widoczne z zewnątrz tych miejsc.
Wprowadzenie ograniczenia dopuszczalności reklamy napojów alkoholowych wyłącznie do wnętrza wydzielonych do tego miejsc z jednoczesnym dopuszczeniem epatowania tą reklamą na zewnątrz, zmniejszałoby efektywność takiego ograniczenia.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż eksponowanie w oszklonej witrynie sklepowej – jako oknie wystawowym – znaków towarowych napojów alkoholowych, stanowi reklamę tych napojów w rozumieniu ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/CE75AAF520
inne teksty ekspertów PATPOL:
