Już po raz 25., przy okazji Międzynarodowego Sympozjum Krajowej Unii Producentów Soków, spotkali się producenci soków zagęszczonych i gotowych. Jest o czym debatować: szereg wyzwań legislacyjnych, zielony ład, zmiany w dyrektywie sokowej, konsumpcja i zmiany rynkowe kategorii. To wszystko i jeszcze więcej pojawia się podczas dwóch skondensowanych dni obrad. Wiosenne sympozjum jest również doskonałą okazją do negocjacji, zamówień i budowania strategii na nadchodzący sezon dla producentów i odbiorców koncentratu jabłkowego. W edycji 2024 udział wzięło ponad 220 osób, w tym wielu przedstawicieli sektora nauki. Dobór tematów i prelegentów świadczy o głębokiej wiedzy branżowej organizatorów a sympozjum niezmiennie od lat jest wydarzeniem prawdziwie opiniotwórczym.
Prawdziwą osobowością jest Julian Pawlak, wieloletni prezes i współtwórca stowarzyszenia. Pawlak w wystąpieniu otwierającym podjął najważniejsze tematy dotykające sektor sokowniczy w Polsce. Zwrócił uwagę na stabilny eksport, który – jak określił – jest podstawą bytu branży sokowniczej.
Dalej podkreślił proces koncentracji produkcji jabłek w Polsce – sadownicy liderzy kanibalizują swoich sąsiadów. Nie ma chyba szans aby tak duża ilość sadowników przetrwała. Naszym celem w tej sytuacji jest wyodrębnienie sadów sokowych i deserowych – podkreślił Pawlak. O przyszłości sadów sokowych mówiła więcej Dorota Ewa Kruczyńska, tutaj link do naszego materiału (kliknij).
Pawlak opowiedział zebranym o spadającym spożyciu soków i napojów na polskim rynku oraz rosnącym, wręcz lawinowo, popycie na musy owocowe i, w mniejszym stopniu, na napoje roślinne. Celem KUPS – jak podkreślił prezes – jest powstrzymanie znakowania systemem nutrii score. Nie tylko nasza branża ma zastrzeżenia. System ma szereg wad – w swoim założeniu miał przekazywać rzetelną informację o wartości odżywczej, w rzeczywistości może wprowadzać w błąd. Stanowi zagrożenia dla branży rolno- spożywczej gdyż deprecjonuje produkty naturalne, tradycyjne, promując jednocześnie żywność wysokoprzetworzoną – podsumował Pawlak.
Prezes stowarzyszenia podkreślił jeszcze czysto fiskalny charakter podatku cukrowego oraz zwrócił uwagę na szereg zagrożeń związanych z potencjalną akcesją Ukrainy do Unii Europejskiej, w tym drugim przypadku chodzi oczywiście o ryzyko utraty konkurencyjności całej branży. Branża stoi zresztą przed szeregiem wyzwań, m.in. coraz kosztowniejszymi wyzwaniami prośrodowiskowymi, spełniającymi wymagania zielonego ładu i innych polityk. Te zmiany są często nieprzemyślane i niebiorące pod uwagę głosu przedsiębiorców – podkreślił prezes.
Tematykę wyzwań branży podjęła w swoim wystąpieniu również Magdalena Rohde-Krempa, wiceprezes Maspex. Lawina regulacji prawnych, obowiązków i wymagań dotyczących jedynie sektora rozlewu napojów, wód i soków przyprawia o zawrót głowy: system kaucyjny, rpet, podatek cukrowy czy przykręcana zakrętka to tylko niektóre wyzwania, którym sprostać muszą producenci soków. Wydaje się że nasza branża jest złem wszelakim, gdyż te regulacje dotyczą jedynie naszej branży – podsumowała Rohde-Krempa.
O rynku soków zagęszczonych wypowiadali się, tradycyjnie, jak na każdym kolejnym sympozjum KUPS Bożena Nosecka, Mariusz Dziwulski i Piotr Podoba. Więcej na ten temat piszemy tutaj (kliknij).
O zaletach coachingu pracowników opowiedziały zebranym Izabela Kluzek-Kot oraz Małgorzata Majewska z firmy Space to Grow.
O perspektywach sektora sokowniczego opowiedział zebranym Grzegorz Rykaczewski z PEKAO SA. Zwrócił uwagę na rosnące koszty pracy, których niski poziom był do tej pory jedną z ważnych przewag polskiego przemysłu. Podkreślił konieczność podnoszenia wydajności.
Podium naszych rozmówców – słuchaczy za najlepsze wystąpienie podczas edycji 2024 KUPS zdobył Szymon Mordasiewicz z GFK Polonia. Cokolwiek Szymon Mordasiewicz mówi – wzbudza emocje i ciekawość słuchacza, nie inaczej było i tym razem. Więcej o danych prezentowanych mi.n.przez eksperta tutaj (kliknij).
Magdalena Wilgatek z Centrum Monitorowania Rynku zajęła się, tradycyjnie, sklepami małego formatu oraz roli napojów i soków w tym segmencie, z kolei Katarzyna Sady z firmy Tetra-Pak podjęła się trudnej analizy i próby zdefiniowania zalet konsumpcji soków z perspektywy konsumenta. Soki stanowią dojrzałą kategorią produktową, wymagającą odmłodzenia. Kategoria boryka się z wieloma wyzwaniami – kryzysu tożsamości – brakuje jej jasnej propozycji wartości. W 2024 roku nadal utrzymują się negatywne skojarzenia związane z dodawaniem do soków cukru. Owoc też może być konkurentem dla szklanki soki – zjadając arbuza nie wypijamy przecież już szklanki soku. Co może się dziać z tą kategorią w przeciągu najbliższych 10 lat? Postawiliśmy sobie pytania w jakich obszarach należy podejmować działania, gdzie pojawiają się obszary korzyści oraz na czym konkretnie polegają propozycje wartości – opowiadała zebranym Katarzyna Sady.
Iwo Moszczyński z Gea Process Engineering zaprezentował zebranym szereg urządzeń wspomagających proces produkcji. Dużo mówił o zrównoważonym rozwoju i ambicjach firmy w tym zakresie.
Legislacja, obowiązki i dyrektywa sokowa
Szereg nowych przepisów dotyczących sektora sokowego przedstawiła w skrócie Izabela Tańska z kancelarii IGI Food Law. Zmiany, które czekają producentów soków i napojów dotyczą m.in. odpadów i opakowań, przeciwdziałania marnowaniu żywności, komunikacji z konsumentem, również w zakresie oświadczeń środowiskowych, redukcji śladu węglowego oraz zrównoważonych systemów żywnościowych – podkreśliła Tańska. Zwróciła też uwagę na pewne wątpliwości, które mogą dotyczyć wdrożeń rynkowych soków o obniżonej zawartości cukru (więcej na ten temat piszemy tutaj) – czy aby na pewno nie będzie to tzw. novel food, z wszelkimi ograniczeniami tej kategorii?
Dariusz Lizak z KIG Przemysł Rozlewniczy jest uznanym branżowym ekspertem z zakresu opakowań, gospodarki odpadami oraz zawiłości systemu kaucyjnego. Lizak w swoim wystąpieniu opowiedział o stopniu zaawansowania prac, przedstawił pokrótce powstałe tzw. podmioty reprezentujące oraz próbował odpowiedzieć na pytanie jak możemy osiągnąć poziom selektywnej zbiórki. Prezes KIG Przemysł Rozlewniczy gorąco zachęcał wszystkich do przystąpienia do systemu kaucyjnego.
Barbara Groele, sekretarz generalna KUPS, opowiedziała o inicjatywie Komisji Europejskiej, dotyczącej zmiany europejskich norm handlowych, w tym przepisów dot. soków. Tzw dyrektywa sokowa została przyjęta w kwietniu br i od tego czasu państwa członkowskie mają czas na dostosowanie swoich przepisów do nowego prawa.
Najważniejsze zmiany w dyrektywie to dodanie kategorii sok o obniżonej zawartości cukru (to zmiana wręcz rewolucyjna, więcej piszemy tutaj) w trzech kategoriach: sok owocowy, sok owocowy z zagęszczonego soku oraz sok zagęszczony, uznanie wody kokosowej za sok oraz możliwość informowania na opakowaniach, że „sok owocowy zawiera wyłącznie naturalnie występujące cukry”. Groele wyraziła nadzieję, że, obok dwóch dopuszczonych aktualnie metod obniżania zawartości cukrów w sokach (filtracja i fermentacja drożdżowa), znajdzie się wkrótce również metoda enzymatyczna (na razie niedopuszczona).
Więcej o szczegółach i zaletach metody enzymatycznej wykorzystywanej do obniżania zawartości cukrów w sokach opowiedziała zebranym Magdalena Cywińska-Antonik z IBPRS.
Konsekwencją powstania nowej kategorii soków, nazwijmy je light, musi być określenie substancji dodatkowych, stosowanych w procesie jego produkcji. Tym tematem zajęła się szczegółowo Joanna Gajda – Wyrębek z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. Gajda-Wyrębek po raz kolejny przypomniała, że substancje pomocnicze stosowane w procesie technologicznym nie muszą być wymieniane na etykiecie finalnego produktu.
KUPS 2024 zakończył się rozmową – debatą na temat szans i zagrożeń nowego produktu, czyli soku light. Eksperci podkreślali odżywcze zalety naturalnych soków i wyrażali szereg wątpliwości, czy za nadmierne spożycie cukru przez Polaków odpowiadają właśnie soki.
W debacie udział wzięli (od lewej): Krystyna Gutkowska, SGGW, Katarzyna Stoś, NIZP, Krystian Marszałek, IBPRS oraz Mariusz Panczyk, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wydaje się jednak że przeciętny konsument, podejmujący szybką decyzję przy sklepowej półce, nie będzie rozważał tych kwestii w sposób tak dogłębny. Za dwa lata, kiedy nowe przepisy zaczną obowiązywać, będziemy obserwować z pewnością nową kategorię rynkowych potyczek pomiędzy napojami z dodanym naturalnym sokiem a sokiem light. Czy soki light wejdą w tą sytuację z przewagą w postaci wypracowanych dla soków oświadczeń żywieniowych? Czy napoje wygrają ceną? Społeczeństwo się starzeje, czy argument prozdrowotny okaże się języczkiem u wagi?
Na pewno soki zyskały nową atrakcyjną odsłonę, również dzięki ciężkiej, mrówczej pracy Barbary Groele, której w tym miejscu składamy serdecznie gratulacje. 25 sympozjum KUPS uważamy za wyjątkowo inspirujące i udane.
Poniżej materiały zainspirowane sympozjum KUPS:
Napoje na sklepowej półce – przegląd rynkowych trendów i oczekiwań konsumenta
