Jak z wody z Nilu wyprodukować sok? – cz.1

Ważnym elementem powodzenia sprzedaży artykułów jakim są soki i nektary owocowe jest ich oferta na półkach sklepowych. Dla klienta oprócz ceny ważna jest funkcjonalność opakowania w jakim sprzedawane są soki i napoje w Egipcie. Głównym kryterium jakim należy się kierować przy prezentacji opakowań tu wykorzystywanych jest pojemności. Opakowania o małych pojemnościach do 0.5L należy nazwać opakowaniami indywidualnego, najczęściej jednorazowego wykorzystania SS (Single Serve). Większe opakowania są nazywane opakowaniami zbiorczymi MS (Multi Serve). Kolejnym kryterium jest rodzaj materiałów użytych do produkcji tych opakowań. W związku z powyższym przedstawiono tu opakowania takie jak:

  • Kartony do pakowania w technologii aseptycznej z poprzedzającym procesem obróbki soku bądź nektaru owocowego w systemie UHT (Ultra High Temperature), są to najpopularniejsze opakowania spotykane na tym rynku.
  • Ze względu na atrakcyjność opakowania pod względem ceny, ale też i funkcjonalności opakowania, butelki wykonane z tworzyw sztucznych są coraz bardziej popularne zarówno w technologii procesu i rozlewu nektarów czy soków owocowych jak i w technologii aseptycznej. Dominującym tworzywem do wytwarzania powyżej przedstawionych opakowań jest PET (Polyethylen Terephthalate). W tym miejscu należy nadmienić, że koszty wykonania butelki PET (zawierającą nakrętkę i etykietę) w porównaniu z kartonem o takiej samej pojemności, są tu dwukrotnie tańsze. Do porównania użyto modelu TCO (Total Costs of Ownership) calkowitego kosztu posiadania i utrzymania tych porównywanych opakowań. Coraz rzadziej są spotykane butelki przeznaczone dla tego sektora produkcji wykonane z tworzywa HDPE (High Density Polyethylen) polietylenu o wysokiej gęstości.
  • Opakowania szklane są głównie przeznaczone do produkcji soków i napojów w technologii rozlewu na gorąco HF (Hot Fill).
  • Najtańszym opakowaniem przeznaczonym do rozlewu nektarów czy soków owocowych jest „pouch”– woreczek wykonany z kilkuwarstwowej powłoki z tworzywa sztucznego, do którego nektar bądź sok są rozlewane najczęściej na gorąco, rzadziej w systemie aseptycznym. Ze względu na uwarunkowania cenowe produkt ten wykazuje dość wysoką dynamikę wzrostu sprzedaży.

Fot.1, Fot.2, Fot.3, Fot.4 przedstawiają oferty soków oraz nektarów owocowych dostępne w sklepach egipskich, zaczynając od małych sklepów a kończąc na sklepach wielkopowierzchniowych.

Technologia produkcji

Przedstawiona poniżej schematycznie technologia produkcji nie prezentuje technologii produkcji świeżych soków (taka produkcja, której wynikiem jest produkt premium nie potrzebuje wykorzystania dużej ilości operacji technologicznych). Koncentrując się na produkcji soków oraz nektarów owocowych w technologii zaawansowanej przemysłowo, przykładowy zakład produkcyjny w Egipcie należy zaprezentować z sektorami produkcji jak poniżej.

SEKTOR NR 1: Przyjęcie surowców i początkowe procesy produkcyjne

W tym miejscu zaczyna się praktycznie produkcja soków oraz nektarów owocowych. Głównymi procesami będącymi w początkowej fazie produkcji są:

Proces uzdatniania wody.

W procesie produkcji soków oraz nektarów owocowych woda jest szczególnie ważnym surowcem produkcyjnym. Woda może stanowić tu nawet od 80% do 90% udziału wagowego. Źródłem wody surowej do produkcji przemysłowej a także do produkcji soków oraz nektarów w Egipcie jest rzeka Nil. Dzięki tej rzece, która toczy w swym korycie nieprzerwanie około 80 km3 wody w skali rocznej [3] Egipt jeszcze nie cierpi na braki, ale rosnąca populacja ludności zaczyna powoli wywierać presje na jej dostępność. Na pewno dostawy wody dla celów takich jak rolnictwo, produkcja przemysłowa i zaopatrzenia ludności będą głównym zadaniem dla ekip rządzących tym krajem w przyszłości, również tej niedalekiej. Dodatkowo ekipy te będą musiały mieć na uwadze rosnące potrzeby korzystania z zasobów wodnych Nilu przez inne państwa afrykańskie, mające dostęp do tej rzeki. Te fundamentalne zagadnienia będą miały zasadniczy wpływ na dostępność wody w Egipcie. Jak już wspomniano, wolumen wodny rzeki Nil przepływającej przez Egipt jeszcze zaspokaja obecne potrzeby tego państwa.

Rolnictwo, przemysł czy aglomeracje miejskie Egiptu korzystają z wody, bezpośrednio podłączając się do bardzo dobrze rozbudowanego systemu kanałów rozprowadzających. Sieć kanałów była początkowo budowana dla potrzeb rolniczych. Tam, gdzie to jest możliwe, w miejscach odległych od wspomnianej sieci kanałów popularne są również ujęcia wody ze studni. Jednak na niektórych obszarach Egiptu woda ta jest często mocno zasolona, przekraczając wartości substancji w niej rozpuszczonych TDS (Total Dissolved Solids) 4000 mg/l. Taka wartość substancji rozpuszczonych wymaga stosowania wyrafinowanych technik membranowych uzdatniania wody, szczególnie używania technologii odwróconej osmozy RO (Reverse Osmosis) przeznaczonej do uzdatniania wody morskiej (marine membranes)

Fot.5. przedstawia rzekę Nil w okolicach  miasta Asuan – Górny Egipt (Upper Egypt), gdzie istnieje bardzo duża ilość bezpośrednich podłączeń wodnych do dalszego wykorzystania wody, czy to dla celów rolniczych, przemysłowych, czy komunalnych. Fot.6 przedstawia Zbiornik Nasera przepływający w okolicach miasta Al Nubaria, służący do nawadniania pól uprawnych jak i dostarczania wody do celów przemysłowych, w tym dla przemysłu spożywczego.