Zagęszczony sok jabłkowy
Poziom polskiego eksportu zagęszczonego soku jabłkowego zależy od wielkości produkcji wyznaczonej podażą krajowego surowca do zakładów przetwórczych. Podaż ta jest uzależniona od poziomu krajowych zbiorów jabłek, ale też od struktury ich rozdysponowania. Silna zależność wielkości eksportu od poziomu produkcji wynika z sięgającego 90% udziału eksportu w zagospodarowaniu produkcji koncentratu soku jabłkowego. Wielkość produkcji, a zwłaszcza eksportu zależy również od importu tego artykułu. Importowany zagęszczony sok jabłkowy mieszany jest z sokiem produkowanym z surowca krajowego (a w niektórych latach także z jabłek sprowadzanych z zagranicy) i jest przedmiotem eksportu. Zakłady realizujące „import dla eksportu” poprawiają swą pozycję konkurencyjną na rynku międzynarodowym, bowiem ceny importowanego koncentratu soku jabłkowego są niższe od produkowanego w kraju.
W latach 2010-2019 eksport zagęszczonego soku jabłkowego wykazywał tendencję wzrostową. Średnio w latach 2015-2019 wyniósł on 284 tys. ton i był o 26% wyższy od przeciętnej z pięciu poprzednich lat. W 2019 r. osiągnął nienotowany dotychczas poziom 348,6 tys. ton. Spowodowane to było rekordową produkcją koncentratu soku jabłkowego w sezonie 2018/19 po bardzo dużych zbiorach jabłek w 2018 r. Zagęszczony sok jabłkowy sprzedawany jest głównie do innych krajów UE. W latach 2015-2019 udział UE w polskim eksporcie tego produktu wyniósł 85%, w tym Niemiec 43%. Spośród pozostałych krajów w eksporcie liczą się przede wszystkim Stany Zjednoczone. W latach 2015-2019 eksport do tego kraju stanowił ok. 8% łącznej zagranicznej sprzedaży tego produktu. Eksport do USA zmienia się jednak silnie w poszczególnych latach w zależności od poziomu cen w polskiej ofercie eksportowej, a także cen oferowanych przez Chiny, głównego dostawcę koncentratu soku jabłkowego do USA. W 2016 r. polski eksport do tego kraju wyniósł zaledwie 7,2 tys. ton, a w 2019 r., w wyniku niższych cen w polskiej ofercie w porównaniu z ofertą chińską, przekroczył 45 tys. ton.
Głównymi dostawcami zagęszczonego soku jabłkowego do Polski są Ukraina i Mołdawia. W latach 2015-2019 ich łączny udział w przywozie tego produktu do naszego kraju wyniósł ok. 74%. Średnie ceny w imporcie z obu tych krajów są zdecydowanie niższe w porównaniu z przywozem z innych krajów. Spowodowane jest to stosunkowo niskimi kosztami produkcji na Ukrainie i w Mołdawii. Z tego powodu w obu tych krajach w coraz większym stopniu lokowane są moce przetwórcze firm wytwarzających zagęszczony sok jabłkowy, w tym firm funkcjonujących w Polsce. Dominacja poziomu cen, jako głównego kryterium wyboru kierunków przywozu, spowodowała zwiększenie w geograficznej strukturze importu znaczenie Chin w 2017 i 2018 r. Ceny w imporcie z Chin w obu tych latach nie odbiegały znacząco od cen zagęszczonego soku jabłkowego sprowadzanego z Ukrainy i Mołdawii. Udział Chin w polskim imporcie tego produktu wyniósł
w latach 2017-2018 ok. 15%, wobec ok. 2% w dwu poprzednich latach oraz w 2019 r.
Ceny eksportowe zagęszczonego soku jabłkowego charakteryzują się bardzo silną zmiennością, wynikającą z wahań produkcji krajowej, ale też wahań w kraju producenta i eksportera (głównie w Chinach). W latach 2010
2019 zmienność cen eksportowych tego produktu wyniosła 22%. Średniorocznie w tych latach ceny wahały się od 0,88 euro/kg (2010 r.) do 1,60 euro/kg (2011 r.). W 2019 r. ceny wyniosły 0,90 euro/kg, wobec 1,26 euro/kg w roku poprzednim. Silną zmienność wykazują też ceny importowe tego produktu.
Saldo polskiego handlu zagranicznego zagęszczonym sokiem jabłkowym w ujęciu ilościowym, a głównie wartościowym jest stale dodatnie i średnio w latach 2015-2019 wyniosło odpowiednio 222 tys. ton i 239 mln euro.
Sok jabłkowy nieskoncentrowany
Produkcja soków bezpośrednio tłoczonych z jabłek wzrasta bardzo dynamicznie. Wynika to ze wzrostu zapotrzebowania na te soki, zarówno na rynku krajowym, jak i rynku zagranicznym. Równie dynamicznie rośnie eksport tych produktów. Średnio w latach 2015-2019 eksport wyniósł 137 tys. ton, wobec 50 tys. ton w latach 2010-2014. Przedmiotem eksportu są przede wszystkim soki produkowane w firmach wytwarzających zagęszczone soki owocowe. Sprzedaż realizowana jest w opakowaniach masowych (cysternach), a soki rozlewane są do opakowań jednostkowych w krajach docelowych. Niemal cały eksport kierowany jest do krajów UE, a głównym odbiorcą z udziałem ok. 35% w latach 2015-2019 były Niemcy.
Import średnio w latach 2015-2019 wyniósł blisko 10 tys. ton, wobec
8 tys. ton w latach 2010-2014. W 2019 r. przywóz sięgał zaledwie 5 tys. ton. Spadek importu spowodowany jest dynamiczną tendencją wzrostową produkcji krajowej. Przywóz realizowany jest głównie w Czechach, Niemczech i Węgrzech. Udział tych krajów w łącznym wolumenie importu w latach 2015-2019 wyniósł 88%.
Ceny eksportowe nieskoncentrowanego soku jabłkowego w latach 2010-2019 nie wykazywały tendencji wzrostowych i wahały się od 0,28 euro/kg (w 2010 i 2015 r.) do 0,40 euro/kg (2018 r.). Ceny importowe soków, sprowadzanych głównie w opakowaniach jednostkowych, wahały się od 0,53 euro/kg (2015 r.) do 1,06 euro/kg (2018 r.).
Wartościowe saldo handlu zagranicznego nieskoncentrowanym sokiem jabłkowym średnio w latach 2015-2019 wyniosło 39 mln euro, wobec przeciętnie 11 mln euro w latach 2010-2014. W 2019 r. saldo to wyniosło 53 mln zł.
