Niebezpieczne migracje substancji chemicznych z opakowań do żywności

Tworzywa sztuczne jako związki wielkocząsteczkowe nie wykazują zdolności migracji do żywności i są uznawane jako nietoksyczne. Obawy budzą natomiast substancje małocząsteczkowe, które we wzajemnym kontakcie produktu spożywczego z opakowaniem mogą migrować z materiału opakowaniowego do żywności, stwarzając zagrożenie zdrowotne konsumenta. Dotyczy to zarówno monomerów wykorzystywanych w procesie polimeryzacji, jak i pomocniczych środków modyfikujących.

Poniżej podane zostały podstawowe pomocnicze środki modyfikujące i ich funkcje:

  • Antyutleniacze i stabilizatory ultrafioletu, które dodawane są do wielu tworzyw sztucznych w celu ich zabezpieczenia przed foto- lub termooksykacją przez unieszkodliwienie wolnych rodników oraz nadtlenków powstających w wyniku dekompozycji, np.: poliolefin. Mogą to być pochodne fenoli, tioestry, związki fosforu trójwartościowego;
  • Środki antystatyczne są substancjami zapobiegającymi gromadzeniu się ładunków elektrycznych na powierzchni tworzyw sztucznych, które mogą utrudniać procesy pakowania żywności, a nawet stwarzać zagrożenie dla operatorów urządzeń (wyładowania elektryczne), pylenia podczas pakowania. Substancjami tymi mogą być np.: pochodne amin, estry kwasów tłuszczowych lub alifatyczne sulfoniany;
  • Plastyfikatory środki, których funkcja polega na zapewnieniu elastyczności i poprawie wytrzymałości materiałów opakowaniowych i samych opakowań. Mogą to być np.: estry kwasu ftalowego lub poliestry. Tworzywem, które najczęściej wymaga „plastyfikacji” jest polichlorek winylu (PVC) w postaci rozciągliwych i termokurczliwych folii;
  • Środki poślizgowe są substancjami, które w wyniku migracji na powierzchnię materiału opakowaniowego obniżają opory przesuwu, umożliwiając mechaniczne pakowanie. Mogą to być np.: amidy nienasyconych kwasów tłuszczowych, kopolimery octanu winylu i alkiloamidy. Ich zawartość waha się zwykle w granicach od 0,1 do 1,0%.